مهریه حق واجب زنان
اهمیت مهریه
یکی از حقوق و واجبات اسلامی آن است که مالی که دارای ارزش است به عنوان مهریه یا صداق یا کابین زن قرارداده شود. مهریه زن باید به گونه ای تعیین شود که شأن و شئونات دو طرف مدنظر قرارگیرد.
به این معنا که همان گونه که کفو و همتراز بودن میان زن و شوهر امری پسندیده است، باید دراصل مهریه نیز این مساله مورد توجه باشد که مهریه دراندازه شان و منزلت زن و شوهر معین گردد.
از آن جایی که شان و منزلت هر کسی متفاوت است و به اعتبار منزلت اجتماعی و فرهنگی و مانند آن تغییر می کند، اسلام مقدار آن را تعیین نکرده است و تنها برای آن که ظلمی به دو طرف نشود، اموری را به عنوان آداب مهریه تبیین کرده است. همان گونه که کف و سطح پایین مهریه می بایست به اندازه ای باشد که حداقل مالیت را داشته باشد، سقف آن هم نباید از اندازه ای فراتر رود که بیرون از توان مرد باشد؛ زیرا مهریه از واجبات دین است که باید از سوی شوهر در هنگام استطاعت و یا مطالبه داده شود. به این معنا که هرگاه شوهر استطاعت یافت این دین را همانند دیگر دیون ادا می کند و یا درهنگامی که زن آن را مطالبه کرد پرداخت می نماید.
از امام صادق (ع) روایت شده است که فرمود: قال رسول الله (ص) افضل نساء امتی اصبحهن وجها و اقلهن مهرا؛ رسول خدا (ص) فرمود: بهترین زنان امت من زیباترین و کم مهریه ترین آنان است.(التهذیب، شیخ طوسی، ج ۷، ص ۴۰۴)از آن حضرت همچنین نقل شده که پیامبر(ص) حضرت فاطمه (س) را در برابر یک زره حطمی که سی درهم ارزش داشت به علی ترویج کرد. (کافی، کلینی، ج ۵، ص ۳۷۷) هر ده درهم یک سکه دینار بود و سی درهم به اندازه سه دینار زر بود که از سوی پیامبر(ص) و امیر مومنان علی (ع) به عنوان مهریه قرار داده شده بود.
خداوند درآیه ۱۷ سوره قصص مهریه دختر شعیب (ع) را که به عقد حضرت موسی (ع) درآمده بود، کارکردن حضرت موسی (ع) به مدت هشت تا ده سال بیان می کند که به نظر می رسد مزد آن دراختیار همسرش قرار گرفته است، زیرا وی سپس با گله ای از گوسفندان که متعلق به همسرش بود، از مدین کوچ می کند.
دزدی مهریه
به هرحال مهریه باید به اندازه ای تعیین شود که شوهر امکان ادا و پرداخت آن را داشته باشد.
البته برخی از مردم می گویند که مهریه را چه کسی داده و چه کسی گرفته است؟ این سخن افزون بر این که مطلب باطلی است حتی اگر شوهر در هنگام عقد به قصد عدم ادای مهریه آن را معین کند، در واقع گناهی بزرگ و یک نوع دزدی مرتکب شده است؛ زیرا عقد ازدواج همانند دیگر عقود است که می بایست به حکم عقل و شرع آن را انجام داد و از مفاد آن تخلف نورزید. از این رو خداوند مومنان را کسانی می داند که به امانت ها و پیمانهایشان پای بند بوده و آن را مراعات می کنند: الذین هم لاماناتهم و عهدهم راعون. این درحالی است که حتی فرمان می دهد: اوفوا بالعقود، به عقود خویش وفادار باشید.
درحدیثی که از پیامبر(ص) نقل شده است عدم پرداخت مهریه را ظلم درحق زن و نوعی زنا بر می شمارد. به این معنا که اگر کسی مهریه همسرش را نپردازد و درحق وی ستم کند، درنزد خداوند زنا کار شمرده می شود: من ظلم امراه مهرها فهو عندالله زان (بحار الانوار، ج ۷۶، ص ۳۳۳)
امام صادق (ع) نیز می فرماید: هر که با زنی ازدواج کند و پرداخت مهریه او را به عهده نگیرد، عملش زنا خواهد بود. (کافی، ج ۵، ص ۳۸۳).
همان حضرت (ع) همچنین می فرماید: من امهر مهراً ثم لاینوی قضائه کان بمنزله السارق؛ هرکه مهریه ای مقرر کند و قصد پرداخت آن را نداشته باشد درحکم سارق و دزد است. (همان)
بنابراین براساس روایات کسی که قصد کند مهریه ای را نپردازد درحکم زناکار و دزد شمرده می شود. از این رو باید مهریه ای را درنظرگرفت که توان پرداخت آن وجود داشته باشد و به گونه ای عمل نشود که در قیامت به عنوان دزد حق همسر مورد مؤاخذه قرارگیرد، زیرا شخص نمی تواند بی حساب و کتاب به ویژه در حقوق مردم از جمله همسرش از مقام رستاخیز بگذرد.